Skip to Main Content

Irish Language manuscripts / Lámhscríbhinní Gaeilge: Home

Ls Torna T.i Tulmhaisiú / Frontispiece

Irish Language manuscripts

Special Collections, UCC Library holds a number of distinct collections of Gaelic Manuscripts. The largest of these, the Torna Collection (111 Mss), formed the collection of Professor Tadhg Ó Donnchadha (Torna), Professor of Irish at UCC between 1916 and 1944. This collection came into the possession of UCC following the death of Torna in 1949 and has been catalogued by Professor Pádraig de Brún in Clár Lamhscríbhinní Gaeilge Choláiste Ollscoile Chorcaí: Cnuasach Thorna (1967).

Seventy-seven manuscripts formed the collection of James E.H. Murphy, Professor of Irish at Trinity College Dublin between 1896 and 1919. A catalogue of this collection has been compiled by Professor Breandán Ó Conchuir: Clár Lamhscríbhinní Gaeilge Choláiste Ollscoile Chorcai: Cnuasach Uí Mhurchú (1991).

Other manuscripts belonged to Canon Patrick Power, Lecturer in and later Professor of Archaeology at University College Cork (1915-1932).

Highlights from the UCC Collection include a version of Geoffrey Keating’s Foras Feasa ar Éirinn in a 17th-century hand (Ls 92) and the recent donation of The Book of Lismore (Ls 204). The digitised version of The Book of Lismore is present on Irish Script on Screen.  Further information can be found also be found here.

An outline listing of the approximately 325 Irish manuscripts held can be found here.

Irish Script on Screen

The objective of Irish Script on Screen (ISOS) is to create digital images of Irish manuscripts, and to make these images, together with relevant commentary, available online. UCC Library is delighted to participate in ISOS and in doing so providing access some of our most important heritage collections. Among the manuscripts available are:

Ls 1, Ls 3, Ls 25, Ls 92, Ls 96, Ls 119, Ls 124 and Ls 204 (The Book of Lismore).

In addition, a small selection of manuscripts are available here as PDF scans; these will be added to over time:

Ls 9, Ls 12, Ls 13, Ls 17, T.xxxviii

 

Ls 7, 37.

Lámhscríbhinní Gaeilge

Tá roinnt bailiúchán ar leith lámhscríbhinní Gaeilge i Leabharlann Coláiste na hOllscoile, Corcaigh. Baineann an ceann is mó díobh sin, Bailiúchán Torna (111 Lss), leis an Ollamh Tadhg Ó Donnchadha (Torna), Ollamh na Gaeilge i gCOC idir 1916 agus 1944. Tháinig an cnuasach seo i seilbh COC tar éis bháis Torna i 1949 agus tá catalógú déanta air ag an Ollamh Pádraig de Brún i Clár Lamhscríbhinní Gaeilge Choláiste Ollscoile Chorcaí: Cnuasach Thorna (1967).

Seacht lámhscríbhinn is seachtó a bhí i mbailiúchán James E.H. Murphy, Ollamh le Gaeilge i gColáiste na Tríonóide idir 1896 agus 1919. Tá catalóg den bhailiúchán sin curtha le chéile ag an Ollamh Breandán Ó Conchúir: Clár Lamhscríbhinní Gaeilge Choláiste Ollscoile Chorcaí: Cnuasach Uí Mhurchú (1991).

Baineann lámhscríbhinní eile leis an gCanónach Patrick Power, Léachtóir, agus Ollamh ina dhiaidh sin, le Seandálaíocht i gColáiste na hOllscoile, Corcaigh (1915-1932).

I measc na scoth-saothar ó Bhailiúcháin COC tá leagan de Foras Feasa ar Éirinn le Seathrún Céitinn i láimh ón 17ú haois (Ls 92), agus an tíolacadh a bronnadh le déanaí ar Leabhar Leasa Móir / Leabhar Mhic Cárthaigh Riabhaigh (Ls 204).  Tá leagan digiteach den leabhar céanna le fáil ar Script na hÉireann ar an Scáileán.  Tá eolas breise le fáil anseo.

Is féidir liosta achomair de na lámhscríbhinní Gaeilge a fháil anseo.

Script na hÉireann ar an Scáileán

Bunaíodh ISOS, an taisclann dhigiteach is mó de lámhscríbhinní Gaeilge, sa bhliain 1999, le breis is 450 lámhscríbhinn digtithe.  Is mór ag Leabharlann COC baint nach bheag bheith acu leis an tionscnamh tábhachtach sin.  I measc na lámhscríbhinní le fáil tá: 

Ls 1, Ls 3, Ls 25, Ls 92, Ls 96, Ls 119, Ls 124 agus Ls 204 (Leabhar Leasa Móir).

Chomh maith, tá rogha lámhscríbhinní le fáil anseo mar PDF; cuirfear leis le himeacht ama:

Ls 9, Ls 12, Ls 13, Ls 17, T.xxxviii

Tadhg Ó Donnchadha 'Torna' (1874-1949)

Ls 5 (d), 18. Donnchadh Mór Ó Daluidh, Garbh éirigh iodhna an bhratha.

Ls 204 The Book of Lismore / Leabhar Leasa Móir f.121r

Library Icon Logo